O tehnologiji i umetnosti iz: Oto Bihalji-Merin, RE-VIZIJA UMETNOSTI (1979, Jugoslovenska revija, str. 136)

Kod Aristotela pojavila se zamisao puna slutnje da bi automati jednog dana mogli zameniti robove. Najstariji automati, pripadajući egipatsko-minoskim kulturnim krugovima, poticali su iz potajnog nagona za igrom ranih istraživača, iz umetničke mašte i magijskog isticanja moći i znanja.

Programirani automati XX veka jesu tehničke sprave za primanje, preinačenje, uskladištavanje i prenošenje informacija. Moć kibernetskih mašina izaziva strahove i nade: njihov iracionalni vid prodire u čovekovu svest u trenutku kad njihova razorna sila premaša mogućnost njihovog kontrolisanja. U isti mah, započinje dijalog umetnika sa supermašinom. Kao što je nauka smenila mit, tako tehnika smenjuje magiju.

Opštenje sa mehanizmima i spravama svakidašnjice — železnicom, automobilima, avionima, mikroskopima i teleskopima — lišava tehniku oreola tajanstvenosti. Na kraju veka mehanike javlja se lik tehnike; razvitak sprava koje više ne izračunava i ne kontroliše korisnik nego to čini kompjuter, dematerijalizuje proces rada, čini ga nevidljivim. U isti mah, kibernetska mašina postaje partner u estetskom oblikovanju predmeta.

Potisnuta na periferiju svesti našeg vremena, umetnost se našla pred izborom: da se ujednači sa naukom ili povuče iz njenog magnetnog polja. Moraju li se umetnici podvrgavati tehničko-scijentističkoj nadmoćnosti, ili su njihovi pokušaji integracije znak povremene slabosti, od koje će se osloboditi, kako bi tehničko-mašinskim ritmovima savremene civilizacije suprostavili svoj večno promenljivi, stvaralački princip?